Over hoe het oordelen ons leven regeert

Gisteren was weer een interessante dag in de opleiding tot Mindful Analyst bij Sonnevelt. We hadden  het over mindfulness en de herkomst daarvan: het Boeddhisme. Is dat een godsdienst of juist niet? Waarom kreeg dat zoveel volgelingen in India en waarom verdween het daar ook weer voor lange tijd? Dat soort zaken.

En hoe apart eigenlijk dat mindfulness nu zo bekend is, zo'n hype is, terwijl het gaat om eenvoudig zitten, ademen en niet oordelen? Wisten we eerder dan niet dat dat je een goed gevoel heeft, of gaat het om meer? In ieder geval mindfulness tot ons gekomen via de koninklijke weg van de wetenschap. Terwijl het juist die natuurwetenschappelijke neigingen in de psychotherapie niet echt 'waardeert', zoals zucht naar status en ja, geld.

Bij het niet-oordelen dat mindfulness in navolging van het uiterst filosofische gedachtengoed van het Boeddhisme zo benadrukt, stonden we wat langer stil. Want als je goed oplet doe je de ganse dag niets anders dan oordelen. En het lijkt ook wel alsof het moet: overal een mening over hebben, je standpunt zo luid mogelijk verkondigen en altijd met een ja, oordeel, klaarstaan.

Op het ietwat minder bewuste niveau rolt dat oordelen ook de hele dag door met je mee. Over die man in de tram, die vrouw in rij bij de kassa, die vent die je afsnijdt op de snelweg en dat mens dat niet eens in staat is om 'alsjeblieft' te zeggen als ze een kop koffie voorzet.

Oordelen we alleen zoveel over onbekenden? Nee, merkte iemand op: juist bij bekenden doe je het nog veel meer. Daar valt meer over te oordelen omdat je meer over ze weet. Dus tja... waar houdt het op?

Want waarom moet je ervan af, van al die zinnetjes, al die meninkjes, al dat overwegend negatieve? Omdat het je op slot zet. Omdat het je blik op de wereld en de anderen beperkt. Omdat ze je gevangen zetten zonder dat je het doorhebt. Je denkt dat het veilig is - zo, die zit! - maar je gaat in tegen alles wat er werkelijk is. Dat is alles wat altijd in beweging en positief is.

Uiteindelijk sta je daar alleen, verstijfd in je eigen vat vol oordelen.